روزنامه همدلی
1396/11/04
روایتی از لغو اجرای «روز عقیم» در جشنواره تئاتر فجر و واکنش ها به کنار گذاشتن آن؛
چشم‌تان روشن!مدیر سابق تئاتر فجر در چشم شب روشن چه هدفی را دنبال می کند؟
همدلی|
«نمایشت نباید در جشنواره اجرا شود.» هرچند از سوی مدیر کل مرکز هنرهای نمایشی تصمیم گیری را به کیانی اعلام کرد ظاهرا اما هنوز هم نمی‌داند از کجا این رای صادر شده و کدام نهاد اجازه نداده تئاتری که مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را دارد و 2 ماه بدون هیچ مشکل و حاشیه‌ای اجرا شده در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به روی صحنه برود. «کوشش کردیم زنگ هشداری را به صدا درآوریم که اعلام می‌کند آن که و آن‌چه به شکل بی‌سابقه‌ای از اجرای نمایش «روز عقیم» در جشنواره فجر آن هم درست یک شب پیش از اجرا جلوگیری کرد حالا دیگر می‌تواند خیلی بلاها بر سر تئاترِ منتقد و متعهد و متفکر ما بیاورد.» این جملات بخشی از نامه سرگشاده حسین کیانی، نمایشنامه‌نویس و کارگردان تئاتر است که «روز عقیم»، جدیدترین اثرش از بخش رقابتی سی‌وششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر کنار گذاشته شد و نهادهایی به تعبیر کیانی غیرفرهنگی و خارج از مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد، حضور در بخش جانبی مهم‌ترین فستیوال تئاتری ایران را نیز از او گرفتند. واکنش برخی آدم‌ها با تجربه ای طولانی در زمینه مدیریت جشنواره فجر که با حضور طولانی‌مدت‌شان در شکل گیری بدنه تئاتر فجر موثر بوده اند، هم در جای خودش تامل برانگیز و شاید تعجب آور باشد. مجری کارشناس بخش تئاتر برنامه چشم شب روشن این روزها روی آنتن زنده تلویزیون تلاش فراوانی برای تخریب جشنواره تئاتر فجر دارد اما ظاهرا اثرگذاری این تلاش ها و شخصی کردن ماجرا و البته فراموش کردن دوران حضور خودش در فجر به شکل وارونه نمایان شده است.
سایه سنگین حاشیه
جشنواره‌ها در هر عرصه و زمینه‌ای موافقان و مخالفانی دارند. جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر نیز پس از گذشت 36 دوره همچنان با حواشی و اتفاقات گوناگونی روبرو بوده، اعتراض به نحوه انتخاب تئاترها برای ورود به بخش رقابتی، گلایه از داوری‌ها و انتقاد برخی از فعالان عرصه تئاتر به وجه بین‌المللی جشنواره که به زعم‌شان تنها در حد یدک کشیدن عنوان فرامرزی باقی مانده تمامی ندارد، اما جنس حاشیه‌های جشنواره سی‌وششم کمی تفاوت داشته است. نمایش «روز عقیم» به کارگردانی حسین کیانی 2 ماه روی صحنه رفت و مخاطبان خود را به سالن اجرا کشاند اما زمانی که برای حضور در بخش رقابتی جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر اعلام آمادگی کرد، اتفاقات عجیب و غریبی رقم خورد. وقتی اعضای هیات داوران، نمایش را مورد بازبینی قرار می‌دهند به تلخی و گزندگی نمایشنامه ایراد وارد می‌کنند و از کارگردان می‌خواهند به دلیل عدم تناسب با جشن انقلاب و جشنواره تئاتر فجر، تغییراتی در متن ایجاد کند؛ درخواستی که با پاسخ منفی کیانی مواجه میشود و او تاکید می‌کند چنین کاری را انجام نخواهد داد و فقط نمایشی را که در 2 ماه گذشته روی صحنه برده، در جشنواره سی‌وششم هم اجرا خواهد کرد. عده ای هم به کیانی اعلام می‌کنند قید حضور در جشنواره را بزند و بدین ترتیب «روز عقیم» از بخش رقابتی کنار می‌رود.
دلجویی مهندس‌پور از کیانی
کیانی حذف از جشنواره را تاب نمی‌آورد و با انتشار نامه‌ای در رسانه‌ها از کنار گذاشتن نمایشش انتقاد می‌کند.
فرهاد مهندس‌پور، دبیر سی‌وششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر 3 روز بعد به نامه کارگردان «روز عقیم» واکنش نشان می‌دهد و همدردی خود را با کیانی اعلام می‌کند اما از او می‌خواهد نمایش خود را فارغ از بخش رقابتی در جشنواره اجرا کند اما باز هم «روز عقیم» توقیف میشود. عجیب آن که این خبر در فاصله زمانی اندکی به آغاز جشنواره به کیانی داده میشود. این اتفاق موجب شد خانه تئاتر بیانیه‌ای در باب این واقعه صادر کند: «حذف غیر قابل باور یک نمایش از جشنواره تئاتر فجر که پیش‌تر تمام مراحل نظارتی را پشت سر گذاشته و با استقبال تماشاگران مواجه شده و نیز باعث به خطر افتادن امنیت یا تعادل جامعه هم نشده، جز عدم هماهنگی و آشفتگی مدیریت چه معنایی می‌تواند داشته باشد. با چه کلماتی می‌توان ابتدا از مردم و تماشاگران تئاتر و سپس از هنرمندان نمایش روز عقیم و نیز همه شرکت‌کنندگان در جشنواره عذرخواهی کرد. به راستی گناه این همه هزینه و خطا متوجه کیست؟»
وقتی منافع شخصی به خطر می‌افتد
مهرداد رایانی مخصوص به شبکه 4 می‌رود و مقابل مجری برنامه «چشم شب روشن» و دبیر سال های پیشین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر می‌نشیند تا این فستیوال را نقد کند. مدیر بخش بین‌المللی جشنواره در سال های قبل، به انتقاد از عملکرد فرهاد مهندس‌پور می‌پردازد و با اشاره به حذف «روز عقیم» در مقام معترض به حضور خارجی‌ها در جشنواره برمی‌خیزد. واکنش برخی اهالی تئاتر به سخنان مجری کارشناس برنامه چشم شب روشن، در مواجهه با جهت گیری او درباره جشنواره این گونه است: هر چند خودش استعفاد داده اما از عدم حضور در جشنواره سی‌وششم ناراحت است و گلایه‌ها و انتقاداتش از دبیر جشنواره نیز جنبه شخصی دارد.
جالب این که صحبت‌های رایانی مورد استقبال تئاتری‌ها قرار نگرفت و کارشناسان این حوزه در واکنش‌هایی که داشتند به دستاوردهای نامحسوس رایانی اشاره کردند و خواستار شفاف‌سازی عملکردش در بیش از 3 دهه حضورش شدند.
پای کدام نهاد در میان است؟
نه متولیان برگزاری جشنواره و نه وزارت فرهنگ و ارشاد به صورت رسمی دلایل توقیف «روز عقیم» را بیان نکرده‌اند. گویا پای نهادهای دیگری در میان است که موازی با ارگان‌های فرهنگی و هنری در امور جشنواره دخالت می‌کنند. پس از اعلام لغو اجرای روز عقیم، به کارگردانش از بازگشت پول بلیت‌های فروخته شده خبر می‌دهند و تمام درها را به روی حسین کیانی می‌بندند. اتفاقی که رخ می‌دهد قابل تامل است؛ با توجه به اجرای طولانی روز عقیم در همین کشور و صدور مجوز برای همین اجرا، اعتبار مجوز متولی فرهنگ چقدر است؟ و چرا و وزارت ارشاد نتوانسته یا نخواسته از اعتبار مجوز صادره‌اش دفاع کند. کما این که پیش از این کنسرت‌ها، فیلم‌ها و تئاترهایی با وجود در اختیار داشتن مجوز وزارت ارشاد فرصت ملاقات با مخاطب را پیدا نکرده‌اند. سوال بی پاسخی مطرح میشود؛ پای کدام نهاد در میان است؟
تیشه خودی‌ها بر ریشه تئاتر
تئاتر در قیاس با سینما و موسیقی همیشه از درجه اولویت کمتری حداقل برای مسئولان دولتی برخوردار بوده و جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر نیز کم و کاستی‌های قابل بحثی داشته اما همین فستیوال بنا بر اعتقاد برخی کارشناسان حداقل از جشنواره فیلم فجر که بازتاب خبری گسترده‌تری دارد و مورد لطف بیشتری قرار می‌گیرد، چندین گام جلوتر است. با این وجود جهت‌گیری‌های شخصی روی آنتن زنده صدا و سیمای ملی! چقدر با شیوه قابل احترام نقادی و نه انتقام گیری نزدیکی دارد؟ این رویه اگر به دنبال نتیجه است، چه هدفی را جست و جو می کند؟ اگر اختلافات اهالی تئاتر به این شیوه و از سوی رسانه ای با نگاهی معلوم( تخریب غیر همفکران) ارائه شود، کلیت تئاتر را تضعیف نمی کند؟
سایر اخبار این روزنامه
طیبه سیاووشی عضو کمیسیون تلفیق بودجه: با اذن مقام معظم رهبری 150 میلیون دلار برای مقابله با ریزگردها اختصاص می‌یابد
امیر صادقی کنجانی با آهنگسازی برای کودک خاموش درخشید یک ایرانی در راه جایزه اسکار
گزارش میدانی خبرنگار همدلی از سه روز هم‌نشینی با زلزله‌زدگان سر پل ذهاب کرمانشاه: «هنوز» می‌سوزم از داغ زلزله
با رای کمیسیون تلفیق150 میلیون دلار از محل صندوق توسعه ملی به رسانه ملی اختصاص یافت
روایتی از لغو اجرای «روز عقیم» در جشنواره تئاتر فجر و واکنش ها به کنار گذاشتن آن؛
در حالی‌که مسئولان حق اعتراض را به رسمیت شناختند بازنشستگان خواستار برگزاری تجمع شدند
استراتژی جدید امنیت‌ملی آمریکا آیا جنگ سرد دیگری در راه است؟
«همدلی» از جزئیات بیمه دست‌فروشان در گفت‌وگو با معاون وزیرکار گزارش می‌دهد دست‌فروشان اهوازی زیرچتر بیمه
عباس علی توتونچی تزریق آرامش و ثبات در گفتگوی روحانی
«سنگ اندازیِ وکلاء»،از دریچه نگاهِ آیت‌الله!
امیر صادقی کنجانی با آهنگسازی برای کودک خاموش درخشید یک ایرانی در راه جایزه اسکار
پنجمین تغییر در مدیریت بانک ها در دولت دوازدهم رقم خورد مدیرعامل بانک صادرات ایران استعفا کرد
طیبه سیاووشی عضو کمیسیون تلفیق بودجه: با اذن مقام معظم رهبری 150 میلیون دلار برای مقابله با ریزگردها اختصاص می‌یابد
